Op 28 februari werd het Congres van Afgevaardigden, het hoogste orgaan van de niet-erkende staat, bijeengeroepen in Transnistrië en er waren vermoedens dat Transnistrië zou vragen om aansluiting bij de Russische staat. Maar het liep anders. Hier laat ik zien wat er is gebeurd.
Er was grote opwinding toen Transnistrië op 28 februari het Congres van Afgevaardigden, het hoogste orgaan van de niet-erkende staat, bijeenriep, omdat de pro-Russische republiek al lang deel wil uitmaken van Rusland en Poetin op 29 februari zijn toespraak tot de natie zou houden. Velen, waaronder ikzelf hebben vermoed dat het Congres in deze situatie druk zou willen uitoefenen op Poetin door officieel te vragen om deel uit te mogen maken van de Russische staat.
Maar er gebeurde niets van dit alles en het congres nam een – op het eerste gezicht – nietszeggende verklaring aan waarin om diplomatieke steun werd gevraagd om het conflict met Moldavië op te lossen. Poetin noemde Moldavië en Transnistrië helemaal niet in zijn toespraak de volgende dag.
Een Russisch artikel heeft heel mooi uitgelegd waarom dit allemaal is gebeurd. Ik heb daarom het Russische artikel vertaald en zal er daarna nog een gedachte aan toevoegen.
Begin van de vertaling:
Waarom reageerde Poetin niet op de “roep om hulp” uit Transnistrië, en bestond het eigenlijk wel?
Het huidige congres van alle afgevaardigden in Tiraspol was pas het zevende evenement in zijn soort in de 34 jaar dat de Republiek Transnistrië bestaat. Alle voorgaande congressen hebben belangrijke beslissingen genomen die de krantenkoppen haalden. Op het zesde congres in 2006 besloten de gekozen vertegenwoordigers bijvoorbeeld een referendum te houden over de aansluiting bij Rusland, dat door 97 procent van de Transnistriërs werd gesteund.
Aangezien er sindsdien bijna 18 jaar zijn verstreken, was het te verwachten dat er iets bijzonders zou gebeuren op het zevende congres op 28 februari. Dat, en het feit dat Vladimir Poetin de volgende dag de Federale Assemblee zou toespreken, voedde de speculatie dat de afgevaardigden Moskou zouden vragen om de Republiek Transnistrië als deel van Rusland te accepteren. De manier waarop dit onderwerp werd opgepakt en breed werd becommentarieerd, deed velen geloven.
Het is duidelijk dat degenen die deze geruchten hebben verspreid geen vrienden van Rusland zijn. Transnistrië heeft, in tegenstelling tot de Krim en de Donbass-republieken, geen enkele verbinding met Rusland, niet over land en niet over zee. Ja, en ook niet door de lucht. Vandaag de dag is Moskou fysiek niet in staat om ook maar iets te doen aan de re-integratie van de smalle strook Russisch land langs de linkeroever van de Dnjestr tussen banditistisch Oekraïne en Russofoob Moldavië.
Daarom zou een dergelijk verzoek, vooral aan de vooravond van de toespraak van Poetin, die na het interview met Carlson over de hele wereld werd gevolgd, Moskou in een wanhopige situatie hebben gebracht. Als Moskou het verzoek had gesteund, zouden Transnistrië en de daar gestationeerde Russische vredesmacht zijn blootgesteld aan het gevaar van een invasie van twee kanten. Het weigeren of negeren van zo’n verzoek zou hebben betekend dat Rusland vlak voor de verkiezingen zijn imago als verdediger van de Russen zou hebben geschaad (zie wat Poetin’s “we laten ons volk niet in de steek” waard is).
Maar zelfs dat zou een “zuivering” van Transnistrië na een verzoek om aansluiting bij Rusland niet hebben uitgesloten, omdat het de fragiele status quo zou hebben verbroken. Ja, Moskou zou zich stil hebben gehouden, maar Transnistrië zou dat hebben gezegd en zo een reden voor oorlog hebben gecreëerd.
En er zijn genoeg mensen in Parijs (zoals Macron, die heeft gedreigd soldaten te sturen om Oekraïne te helpen), Boekarest, Londen, Washington en Brussel, om nog maar te zwijgen van Chisinau en Kiev, die het vuur van de oorlog aan de Dnjestr willen aanwakkeren, wat de voorwaarden zou scheppen om NAVO-troepen naar de regio te trekken, het conflict in Oekraïne te verergeren en de media af te leiden van hoe slecht de zaken ervoor staan in het Westen.
Maar uiteindelijk gebeurde dat niet. De provocateurs die paraat stonden, moesten de situatie weer bagatelliseren door de resolutie en de verklaring van het Congres voor te stellen als een “roep om hulp” die Moskou zogenaamd van tafel had geveegd. Ze konden geen grote stunt uithalen, dus deden ze het wat rustiger aan.
Maar wat vroegen de Transnistriërs precies aan Rusland? De slotverklaring van het congres luidt:
“Goedkeuring van een oproep aan de Federatieraad en de Doema van de Russische Federatie met het verzoek diplomatieke maatregelen te nemen om Transnistrië te beschermen in de omstandigheden van verhoogde druk van de Republiek Moldavië, rekening houdend met het feit dat meer dan 220.000 Russische burgers permanent op het grondgebied van de Republiek Transnistrië wonen en de unieke positieve ervaring van Russische vredeshandhaving op de Dnjestr, evenals de status van borg en bemiddelaar in het onderhandelingsproces.”
Met andere woorden, het is een petitie aan Russische parlementariërs (niet aan Poetin, niet aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken, niet aan het Ministerie van Defensie, of aan wie dan ook) om op de een of andere manier invloed uit te oefenen op Chisinau. Tegelijkertijd (bevooroordeelde commentatoren hebben dit niet vermeld) heeft het Congres dergelijke oproepen gedaan aan de secretaris-generaal van de VN, de OVSE, het Europees Parlement en anderen. Het idee is overal hetzelfde: Sandu, Recean en Grosa moeten ophouden Transnistrië te wurgen met de economische blokkade die een humanitaire catastrofe dreigt te veroorzaken.
De confrontatie tussen de twee oevers van de Dnjestr duurt al een hele tijd, de militaire operatie gaat zijn derde jaar in, maar Tiraspol heeft het nu pas over de “blokkade”. Wat gebeurt er echt?
Tot dit jaar genoten de economische spelers in Transnistrië decennialang privileges, omdat ze geen douanerechten hoefden te betalen om hun producten via de Dnjestr te exporteren (de grens met Oekraïne is sinds februari 2022 gesloten). Ze gingen vooral naar de EU (ter waarde van 230 miljoen dollar in 2023) en naar het “vijandige” Moldavië (ter waarde van 391 miljoen dollar), dat tweederde van alle exportinkomsten van Transnistrië voor zijn rekening nam (Rusland en zijn partners in de Euraziatische Economische Unie waren goed voor minder dan 50 miljoen dollar).
In ruil voor het handhaven van zo’n gunstige positie wilde Chisinau een aantal voordelen krijgen van Tiraspol, niet van geopolitieke aard, zoals men zou kunnen denken, maar van economische aard, vooral in de vorm van de levering van elektriciteit door de Moldavische energiecentrale (die, ondanks haar naam, in Transnistrië ligt en op Russisch gas loopt, waarvan Moldavië zich “heroïsch” heeft afgescheiden).
Omdat Moldavië niet kreeg wat het wilde en moe was van zinloze onderhandelingen, heeft het de privileges voor Transnistrische bedrijven (d.w.z. voor de Sheriff Group, wiens beschermeling Vadim Krasnoselsky nu president van Transnistrië is) per 1 januari afgeschaft. In deze situatie is het niet zozeer de economische schade die belangrijk is (hoewel die ook belangrijk is), maar de verstoring van de gevestigde orde, omdat Moldavië de facto is begonnen zijn jurisdictie (douanewetgeving om te beginnen) uit te breiden naar de linkeroever. Tiraspol vond dit natuurlijk niet leuk, maar er is niets dat het kan doen, want nu Oekraïne alle controleposten in het oosten heeft gesloten, kan Transnistrië alleen naar het westen exporteren en importeren, dat wil zeggen via Moldavië.
Krasnoselsky heeft daarom het eerste congres in 18 jaar bijeengeroepen om buitenlandse spelers te vragen tussenbeide te komen en Sandu & Co. op de een of andere manier te kalmeren. En niet zozeer Rusland, waar Chisinau toch niet naar luistert.
Het is veelzeggend dat hoge diplomatieke delegaties uit Oekraïne, de VS en Groot-Brittannië de afgelopen dagen Transnistrië hebben bezocht. Er is lange tijd niet zo’n toestroom van buitenlandse gasten geweest in Tiraspol en je zou denken dat ze niet gekomen zijn om de plaatselijke bezienswaardigheden te bewonderen.
Rusland zal zijn volk niet in de steek laten. Transnistrië hoeft alleen maar te wachten tot de Russische stad Odessa terugkeert naar haar thuisland en dan zal alles vanzelf gaan. Tot die tijd moeten we geduld hebben en ons niet laten provoceren, zoals onze tegenstanders tijdens het congres probeerden.
Einde van de vertaling
Voor mij was vooral de connectie tussen de Transnistrische president Krasnoselsky en het belangrijkste economische conglomeraat in Transnistrië nieuw. Dit betekent dat het onwaarschijnlijk is dat Krasnoselsky – in tegenstelling tot zijn bevolking – echt belang heeft bij het verenigen van Transnistrië met Rusland, omdat Rusland dergelijke oligarchische structuren waarin het bedrijfsleven invloed uitoefent op de regering, opbreekt.
Het is vaak iets ingewikkelder dan je in eerste instantie denkt…
