Beste abonnee,
De Pools-Britse socioloog Zygmunt Bauman (1925-2017) schreef vele boeken over consumentisme, globalisering, en het onzekere karakter van de moderniteit. Hij zei: “We worden uitgedaagd om een opdracht te aanvaarden die volgens mij ongekend is. En die opdracht is de kunst te ontwikkelen om permanent te leven met onzekerheid.” Te leren leven in een wereld die veel mensen niet begrijpen en niet beheersen, dat is een enorme uitdaging. En de complexiteit lijkt niet af te nemen, maar neemt net toe.
In hun zoektocht naar houvast proberen mensen het leven te vereenvoudigen (wat soms logisch is) door in hokjes te denken en te luisteren naar de zogenoemde experten – “zij zijn tenslotte de experts”. Van jongs af aan wordt ons verteld te luisteren naar ‘experten’ of ‘autoriteiten’: (groot)ouders, juffen en meesters (later docenten en professoren), sporttrainers en huisartsen, dominees, burgemeesters, de bankdirecteur, de minister (president), en de baas op het werk.
De media doen er vaak alles aan om het beeld van deze ‘experten’ of ‘autoriteiten’ in stand te houden of te verfraaien. De klimaatexpert, econoom en viroloog krijgen alle gelegenheid om hun ‘expertise’ te laten zien en horen, en komen af met simplistische voorspellingen en oplossingen. Zij proberen de zaken te vereenvoudigen en de werkelijkheid na te bootsen middels modellen en computersimulaties. De complexiteit van de wereld en de samenhang tussen alles valt echter niet in een model te gieten.
Hoewel we over het algemeen weinig waarde hoeven te hechten aan voorspellingen, vallen er soms wel zaken redelijk te voorspellen. Het hangt af van wát we proberen te voorspellen (hoe ‘hoger’, hoe complexer), hoe ver het in de toekomst ligt, en onder welke omstandigheden. Het weer is redelijk voorspelbaar onder sommige omstandigheden (als het windstil en onbewolkt is) en binnen de korte termijn (een paar uur vooruit tot maximaal een paar dagen). Het weer voor over een maand of jaar voorspellen, dat is een ander verhaal. Dan kunnen we evengoed een chimpansee dartpijltjes laten gooien.
Ook de beursexpert is een expert. Er zijn flink wat duurbetaalde experten die zich bezig houden met welke richting ‘de beurs’ opgaat en u willen vertellen wat u kunt doen met uw centen. Maar rendementen uit het verleden geven geen garantie voor de toekomst. Vaak geven ze zodanig veel tips dat er wel eens een goede tussen zit. Een chimpansee gooit ook wel eens in de roos.
Ook in de economie kan dit gelden, maar hoe ‘hoger’ (macroniveau: wereldeconomie, brede beurs), hoe complexer en dus onzekerder het wordt. Niet voor niets werken we bij Safecapital met een investeringspiramide bestaande uit verschillende lagen, en houden we rekening met verschillende mogelijke scenario’s. Iemand die beweert zeker te kunnen zijn dat de economie over 5 jaar met 10% gegroeid zal zijn, of de brede beurs met 20%, is een leugenaar. Hoe lager we komen (microniveau: een specifiek aandeel), hoe beter het valt te voorspellen, zeker als u het goed bestudeert.
De (economische) wereld is complex en wij proberen u de tools tot begrip te bieden, de bredere context te schetsen (aan de hand van onze analyses en de leidraad van de investeringspiramide), en praktische mogelijkheden te bieden (het beleggingsrooster). Maar er is geen eenvoudige standaardoplossing die voor iedereen werkt. Ieder van jullie moet ook zelf aan de slag, en moet op een bepaalde manier leren leven met onzekerheid. Wij zijn hierbij een startpunt van uw (financiële en filosofische) reis, maar geen eindpunt.
Beste groeten,
Peter Tros